Buitenlamp

Buitenlamp: veiligheid voorop

Een buitenlamp is blootgesteld aan weersomstandigheden. Outdoor verlichting moet daarom waterdicht of op zijn minst spatwaterdicht zijn. Bovendien een zekere mate van stofbestendigheid en bescherming hebben tegen doordringen van voorwerpen. Deze criteria liggen vast in de zogenoemde IP-standaard, die een nummering kent. IP-nummer: IPxx. Het eerste cijfer geeft óf de mate van stofbestendigheid óf mate van bestendigheid tegen voorwerpen aan. Het tweede nummer geeft altijd de mate van bescherming tegen water weer. Voorbeeld: IP44. De stofbestendigheid ligt bij dit model op schaalniveau 4 van een totaal 6 van niveaus. De waterbescherming, tweede cijfer, is eveneens op schaalniveau 4 van een totaal van 8 niveaus. IP44 staat daarmee voor ‘bescherming tegen vaste voorwerpen groter dan 1 mm en tegen opspattend water’. Dit laatste wordt spatwaterdicht genoemd. Sommige types buitenverlichting zijn zelfs IP67. Deze zijn volledig stofdicht en beschermd tegen 30 minuten lang onderdompeling tot 1 m diep. We hebben ook nog IP55 modellen in het assortiment. Deze zijn stofvrij, maar niet stofdicht, en spuitwaterdicht.

Praktische kant van buitenverlichting

Als u buitenverlichting gaat aanschaffen, gaat het bij de juiste keuze vaak om plaatsing en voeding. Beide zaken hebben met elkaar te maken. Heeft u op de plek waar u de buitenlamp plaatsen wil geen stroomaansluiting, dan is een uitvoering met batterijvoeding en/of een zonnepaneel een handige optie. Heeft u wel de beschikking over een netstroomaansluiting of gaat u er een aanleggen, dan zijn de mogelijkheden nagenoeg onbeperkt. Houd wel altijd rekening met de juiste lichtsterkte, het maakt nogal verschil of u maximale helderheid zoekt of sfeerverlichting. Velen zijn nog vertrouwd met de inmiddels afgeschafte gloeilampen. Daarom hier nog een klein voorbeeld met omrekeningsfactoren om feeling te krijgen met het vermogen van een buitenlamp. We vergelijken met een gloeilamp van 60W. Omrekeningsfactor voor halogeen is 0,75. Een halogeen uitvoering heeft dan een vermogen dat 0,75 x 60W = 45W bedraagt. Zo heeft een spaarlamp een omrekeningsfactor van 0,20, dat bij een vermogen van 12W overeenkomt met een 60W gloeilamp. Een led model heeft een factor 0,13 en een vermogen van 0,13 x 60 = 8W.

Led lampen

Vrijwel al onze outdoor lampen zijn voorzien van leds. Enerzijds omdat een dergelijke buitenlamp geen last heeft van vocht, de plastic behuizing is waterdicht, maar anderzijds omdat ze een enorme levensduur hebben. Dat komt doordat er geen gloeidraad wordt gebruikt zoals in de ouderwetse gloeilamp, maar twee metalen strips. De enige vijand voor led is een hoge temperatuur. Want ook al is deze van buiten niet warm, intern in de behuizing is dat even anders. Wordt die warmte niet goed afgevoerd via de aansluitpinnen, dan ontstaat oververhitting en de mate daarvan bepaalt de sterkte van de afname in levensduur. Een led buitenlamp is daardoor zeer efficiënt in gebruik: lange levensduur en tot 75% minder energiekosten dan een gloeilamp. Led lampen worden gewoonlijk geleverd met een lichtopbrengst variërend van 100lm tot 900lm. Bovendien is er sprake van kleurtemperaturen. Het rendement van een warme kleurtemperatuur van minder dan 2700K, warm geel licht, is lager dan die van exemplaren met een koele kleurtemperatuur, koel blauw licht, van meer dan 8000K.

Lumen en kleurtemperatuur

Lichtstroom, uitgedrukt in lumen (lm) is een maat voor de lichtopbrengst en is heel wat anders dan de luminantie of helderheid. Een 25W gloeilamp heeft een lichtopbrengst van 200lm. Een variant van 40W geeft een lichtbundel af van 400lm en een exemplaar van 60W zelfs een van 700lm. Deze lumen-waarden van zijn gelijk aan die van leds van respectievelijk 4W, 6W en 8W. De lichtsterkte in candela is weer wat anders nauwelijks praktische waarde. De kleurtemperatuur wordt uitgedrukt in K, dat staat voor Kelvin. Dit is de term met de meest praktische waarde bij een led lamp. 1200K = kaarslicht, 2800K is vergelijkbaar met een gloeilamp, 5000K komt overeen met daglicht, 6000K = zonlicht en 6500K staat voor het standaardwit van een monitor. Blauwachtig licht heeft met pakweg 16000K een beduidend hogere kleurtemperatuur dan roodachtig licht met een waarde van 1800K. Dat geldt dus ook voor de schakeringen. Cyaan heeft een veel hogere kleurtemperatuur dan geel of oranje.