Stekker

Wat is een stekker?

Deze heeft als doel om een apparaat snel, veilig en eenvoudig op het lichtnet aan te sluiten. In Nederland gebruiken we twee soorten. De eerste soort is de uitvoering met randaarde. Deze staat ook bekend onder de naam Schuko. De Schuko is voorzien van drie aansluitingen, twee pennen voor de nul- en fase-aansluitingen en een derde aansluiting die bestaat uit twee lippen aan de zijkant. Dit is de aarde-aansluiting. Een stekker met randaarde wordt gebruikt voor het aansluiten van apparatuur met een metalen kast of metalen delen aan de buitenkant. Deze metalen delen zijn met de randaarde-aansluiting verbonden. Wordt apparatuur met randaarde op een randaardestopcontact aangesloten, dan is deze verbonden met de veiligheidsaarde en kan nooit onder spanning komen te staan. Het tweede type is de platte Euro stekker. Deze heeft twee aansluitingen, geen randaarde en wordt gebruikt voor apparaten die dubbel geïsoleerd zijn en een beperkt vermogen gebruiken. Door de dubbele isolatie tussen spanningvoerende draden en metalen delen aan de buitenkant kunnen deze nooit onder spanning komen te staan. Denk hierbij aan de metalen gardes van een mixer.

Een stekker kiezen

Een netsnoer kan op twee verschillende manier met apparatuur verbonden worden. Het netsnoer kan vast met een toestel verbonden zijn. Dit is een methode die bij veel apparaten wordt toegepast. Dit is handig omdat het netsnoer eenvoudig rond of achter het apparaat opgerold kan worden. Denk hierbij aan huishoudelijke apparaten, witgoed en schemerlampen. Een netsnoer kan ook los met een stekker die hiervoor bedoeld is op een apparaat aangesloten worden. Zo’n model heet een apparaatstekker. Is het netsnoer hiermee voorzien, dan kan de bekabeling eenvoudig losgekoppeld worden. De bekabeling kan los van de apparatuur opgeborgen worden. Het grote voordeel is dat er bij het verplaatsen van het apparaat geen netsnoer aan het apparaat zit dat in de weg kan zitten en het apparaat eenvoudiger op te bergen is. Voorbeelden van apparaten die met een apparaatstekker aangesloten worden, zijn de pc, audio- en videoapparatuur, sommige laptopladers en apparaten voor persoonlijke verzorging zoals een scheerapparaat. Een bijkomend voordeel van een los netsnoer is dat dit snoer eenvoudig te vervangen is als het beschadigd raakt.

Types apparaatstekker

De bekendste en meest gebruikte apparaatstekker is de C13. Dit is een stekker met randaarde, drie polen, twee voor fase en nul en de middelste voor randaarde. De C13 apparaatstekker wordt veel gebruikt voor het aansluiten van computerapparatuur zoals een computermonitor. De C14 wordt gebruikt voor het aansluiten van een monitor als een pc een geschakelde netspanninguitgang heeft. De C15 lijkt veel op de C13, maar heeft een extra uitsparing. Deze stekker met randaarde is ontworpen voor zogenoemde warme apparaten. Denk hierbij aan een waterkoker, tosti-ijzer en elektrisch kacheltje. Deze apparaten hebben in hun netspanningaansluiting een nok die precies in de uitsparing van de C15 apparaatstekker valt. Het slimme van dit systeem is dat bij warme apparaten alleen de C15 gebruikt kan worden. Voor koude apparaten zoals een pc kan zowel de C13 als de C15 gebruikt worden. De C20 lijkt veel op de C14, met als verschil dat de platte pennen niet verticaal naast elkaar staan, maar horizontaal staan. De C7 is een niet-geaarde apparaatstekker en wordt alleen gebruikt bij dubbel geïsoleerde apparaten die een beperkt vermogen vragen. De C5 en GST zijn twee andere voorbeelden van weinig gebruikte types apparaatstekker.

Veilig aansluiten

Wilt u een snoer monteren dan is het belangrijk om dit veilig te doen. Kijk eerst of de bekabeling onbeschadigd is. Ziet u kerven of sneden in het snoer, of ziet u de blauwe, zwarte, bruine of geel-groene isolatie van een draad, dan is het snoer aan vervanging toe. Bij het monteren is het belangrijk dat u een stekker kiezen gaat die geschikt is. Kies voor een drieaderig snoer altijd een randaarde schukostekker. Sluit de geel-groene draad aan op de randaardeaansluiting. De andere twee draden sluit u op beide pennen aan. Gebruik nooit een tweepolige stekker bij een drieaderig snoer . Door het ontbreken van de aarde-aansluiting kunnen er bij het gebruik gevaarlijke situaties opstaan. Strip de aders met een goede striptang. Zo voorkomt u dat de koperdraadjes in de ader beschadigd raken. Heeft u alle draden gemonteerd, druk dan het snoer een stekker in en draai daarna de schroefjes van de trekontlasting vast. Op deze manier voorkomt u dat er trekspanning op de individuele aders kan komen, waardoor een ader uit zijn aansluiting getrokken kan worden.