Een rookmelder is een van de goedkoopste manieren om uw persoonlijke veiligheid en die van uw familie en huisgenoten te verhogen. Deze is in staat om een beginnende brand in een vroegtijdig stadium te herkennen en alarm te slaan. Zo wordt u vroegtijdig gewaarschuwd dat er iets aan de hand is, waarna u meteen maatregelen nemen kunt. Heeft u er nog geen in huis, zorg dan dat u er online een bestelt, de overheid verplicht inmiddels de plaatsing van deze apparaten. Je hebt er al een voor een paar Euro. Van alle verschillende soorten melders is de optische rookmelder de bekendste en meest toegepaste. Dat is niet voor niets, want deze is de beste in het vroegtijdig detecteren van een beginnende brand. Bij een beginnende brand komen er vrijwel altijd roetdeeltjes vrij omdat de temperatuur van het brandende materiaal nog laag is. Deze deeltjes verspreiden zich gemakkelijk door de lucht. Door de temperatuursverhoging van de beginnende brand gaat de lucht circuleren waardoor de roetdeeltjes via de lucht door de ruimte verspreid worden. De kleine roetdeeltjes dringen ook de sensor van de melder binnen. Daar reflecteren ze het licht van de sensor waarna het apparaat alarm slaat. Dat is dus een heel andere werking dan een sensor die op hitte reageert.
Een rookmelder heeft energie nodig om zijn werk te kunnen doen. De eenvoudige modellen werken op een verwisselbare 9 volt blokbatterij. Kies voor alkaline 9 volt batterijen. Deze gaan lang mee en hoeft u dus niet vaak te verwisselen. Gemiddeld werkt een melder een jaar of langer op een verwisselbare batterij. Heeft u geen zin in gedoe met verwisselbare batterijen, koop dan een met een ingebouwde batterij. Afhankelijk van het type gaat een rookmelder met ingebouwde batterij 5 tot 10 jaar mee. Geeft deze aan dat de batterij leeg is dan vervangt u het apparaat door een nieuw exemplaar. Een melder met ingebouwde batterij is een betrouwbare melder. Hij gaat jaren mee en u heeft nooit last van slechte batterijcontacten. Een rookmelder op netspanning moet op het lichtnet aangesloten worden. Deze heeft het grote voordeel dat deze altijd werkt en u nooit batterijen hoeft te vervangen. Dit model is voorzien van een mogelijkheid om een batterij te plaatsen als back up. Mocht de netspanning om welke reden dan ook uitvallen, dan neemt de batterij het over en functioneert het toestel toch.
Het is belangrijk om de rookmelder op de juiste plaats te monteren. De roetdeeltjes van een beginnende brand stijgen met de warme lucht mee naar boven. Ze bereiken dus als eerste de bovenkant van een ruimte. De gebruiksaanwijzing geeft de precieze montage-instructies van de fabrikant. Een goede vuistregel is om de rookmelder vlak onder het plafond te hangen waar lucht goed kan circuleren. Heeft u meerdere verdiepingen, hang dan op elke verdieping en op de begane grond eentje op. Het is ook een goed idee om extra melders bij vluchtroutes zoals het trapgat of trappenhuis op te hangen. Dit zijn plaatsen waar warme lucht eenvoudig opstijgt. Hang een rookmelder niet in een badkamer of vlakbij de deur van een badkamer. Hang deze ook niet boven het fornuis in een keuken. De melder zal door de waterdamp uit de douche of waterketel snel vals alarm slaan. Wilt u in de keuken een brandmelder plaatsen, koop dan niet een rookmelder maar een hittemelder. Deze reageert niet bij waterdamp en bij andere deeltjes maar meet de temperatuur van de lucht en slaat bij een te hoge temperatuur alarm.
Het is belangrijk om alarmapparatuur regelmatig op de goede werking te testen. Doe dit regelmatig, minimaal eenmaal per kwartaal, maar liever een aantal keer per maand. Zo spoort u defecten of lege batterijen tijdig op. U kunt een rookmelder op verschillende manieren testen. De meeste melders hebben een testknop waarmee de elektronische werking te controleren is. Druk de testknop in tot het alarm af gaat en u weet dat de melder nog goed werkt. Wilt u ook het optische gedeelte testen, koop dan een bus rookmelder testspray. De testspray simuleert de roetdeeltjes in de lucht. Druk op de knop van de test spray om de spray in de buurt van de melder te vernevelen en wacht tot de melder alarm slaat. U weet nu dat de gehele melder nog juist functioneert. Bij gekoppelde optische rookmelders geven alle melders een alarmsignaal zodra een van de melders roetdeeltje in de lucht meet. De koppeling is - afhankelijk van het type - bedraad of draadloos. Deze melders zijn ideaal voor een groot huis met meerdere verdiepingen. Test u een gekoppelde optische rookmelder, test dan meteen ook of alle melders gelijktijdig alarm geven.