Afstandsmeter

Hoe werkt een afstandsmeter?

Hoewel de meeste mensen bij een afstandsmeter denken aan een hypermodern apparaat met alle denkbare toeters en bellen, bestaat dit instrument toch al zeer lang. De huidige lichting meetinstrumenten voor afstanden zijn echter inderdaad vrijwel allemaal van het type digitale afstandsmeter op basis van laser-, infrarode en/of ultrasone signalen. De eerste afstandsmeters waren echter nog volledig analoog en werden vooral gebruikt om op zee de afstand van schip tot schip te bepalen. Inmiddels is de meest gebruikte techniek bij een zogenoemde range finder echter het laser principe. Met de afstandsmeter wordt een laserstraal gericht op het object waarvan de afstand moet worden bepaald. Vervolgens wordt gemeten hoe lang de reflectie nodig heeft om terug te keren tot de afstandsmeter. Hiertoe wordt vooral gekeken naar het faseverschil tussen het verstuurde en inkomende signaal. Behalve laser afstandsmeters zijn er ook infrarood afstandsmeters, maar de lasergestuurde afstandsmeter is vandaag de dag veruit favoriet voor de meeste klussen.

Meetvlak, nauwkeurigheid en kalibratie van de afstandsmeter

Niet elke afstandsmeter kunt u op dezelfde wijze gebruiken, let daar dus goed op voordat u uw meetinstrument bestelt. Al naar gelang het ontwerp van de afstandsmeter kan er vanaf de voorkant of achterkant worden gemeten. Verder is dat voor de precieze werking van het instrument overigens niet zo spannend, het ligt er maar net aan waar de bedieningselementen en het eventuele display zijn geplaatst. Evenals het meetbereik wordt bij elk type meetinstrument eveneens de nauwkeurigheid aangegeven waarmee dat gebeurt. Om die nauwkeurigheid te garanderen, is een meetinstrument ook te kalibreren. Voor zeer nauwkeurige metingen zijn de meeste types afstandsmeter minder geschikt, omdat dan bijvoorbeeld methodes als triangulatie moeten worden gebruikt. Voor bewegende objecten wordt vaak gebruikgemaakt van Doppler technieken. De meeste range meters zijn echter bedoeld voor niet bewegende objecten.

Meetbereik: minimaal en maximaal bereik

Niet elk meetinstrument is geschikt voor elke voorkomende meetklus. Dat heeft vooral te maken met het meetbereik. Een laser afstandsmeter heeft gemiddeld een meetbereik van pakweg 5 centimeter tot zo’n 200 meter. In ons assortiment staat bij elke afstandsmeter de specifieke range aangegeven. De volledige range wordt in principe nooit bereikt, het zijn altijd min of meer “specialisten”: kortere afstanden óf langere afstanden dus, aan u de keuze. Wel zijn er enkele zaken waar u op moet letten. Zo is het verstandig om bij langere afstanden, zo vanaf 100 meter, met een doelplaat te werken die het laserlicht reflecteert. Ook is het bij daglicht soms lastig werken met het rode laserlicht. Er zijn dan ook uitvoeringen die werken met richthulpen, meestal een soort aanvullend oculair. Ook handvaten, standaarden en extra instelmogelijkheden dragen bij aan de nauwkeurigheid van het instrument.

Extra functies

Veel van onze afstandsmeters hebben extra functies aan boord. In principe geldt hoe duurder het apparaat, hoe nauwkeuriger het werkt én hoe meer functies het heeft. Zo hebben ze vrijwel allemaal rekenfuncties aan boord om de afstanden te bepalen. Bij rekenfuncties kunt u denken aan optellen, aftrekken en het berekenen van oppervlakte en inhoud (volume dus). Geavanceerdere modellen hebben ook wel de mogelijkheid om de hoogte van een object te bepalen. Soms is er ook een camera bij het meetinstrument ingebouwd dat diverse functies kan vervullen. Ook een timer behoort tot de mogelijkheden, zodat er metingen gedurende een bepaalde – vooraf ingestelde – tijd kunnen worden verricht zonder dat er iemand bij aanwezig moet zijn. Een laatste extra functie is meting van hoogte, iets dat soms handig is ter nauwkeurigheid of als extra waarde voor het bepalen van vervolgacties.

Waar u verder op moet letten

Soms wordt de werking van een meetinstrument gehinderd door de omstandigheden van de situatie. Deze kunnen de meetresultaten op zeer vervelende wijze beïnvloeden. Een typisch voorbeeld: sommige laserstralen reflecteren soms blaadjes of takken die dichter bij het object liggen. Dit levert een te vroege weerkaatsing en daardoor een te lage afstandswaarde op. Over afstanden langer dan pakweg 350 meter kan het doel ook (virtueel uiteraard) verdwijnen in een soort van luchtspiegeling, veroorzaakt door het verwarmde oppervlak. Met al deze effecten moet rekening worden gehouden. Ten slotte worden afstandsmeters ook gebruikt voor het meten van afstanden bij het sporten. Dat kan zowel voor het bepalen van bijvoorbeeld de afmetingen van speelvelden, als voor het bepalen van een afgelegde afstand. Denk bijvoorbeeld aan speerwerpen, kogelstoten en dergelijke activiteiten.