Moederbord

Wat is een moederbord?

Dit is het hart van een moderne pc. Het wordt zonder processor en geheugen geleverd, u schaft deze apart aan. Het monteren van deze onderdelen vergt wat handigheid, maar is in principe door iedereen met enige ervaring goed te doen. Bij het kiezen is het belangrijk om op de vormfactor te letten. Dit is de gestandaardiseerde afmeting van een moederbord. Er zijn een aantal vormfactoren in omloop, de bekendste vindt u hieronder.

• ATX;
• Micro ATX of uATX;
• MIni ATX;
• Nano ATX;
• Pico ATX;

Een moederbord kan van veel verschillende aansluitingen zijn voorzien, waaronder één of meerdere SATA-aansluitingen voor het installeren van harde schijven. De oudere PCI en moderne PCIe uitbreidingsslots kunnen gebruikt worden voor het plaatsen van een uitbreidingskaart. Via de LAN-aansluiting kunt u uw pc op een netwerk aansluiten. De ingebouwde audio-aansluitingen, geven een line in/line out en microfoon aansluitmogelijkheid. Natuurlijk ontbreken USB aansluitingen niet. Dit kan zowel een USB 2 als de veel snellere USB 3 aansluiting zijn. Voor het aansluiten van een muis en toetsenbord kan gebruikgemaakt worden van een USB of een PS/2 aansluiting.

De processor

Bij het bouwen van een pc is de keuze van het type processor een van de belangrijkste keuzes. Er zijn verschillende soorten processors van verschillende merken die ieder hun eigen aansluitmethode hebben. Deze aansluitvoorziening wordt een socket genoemd. De twee grote merken die processors voor pc’s leveren zijn Intel en AMD. Een bekende socket van AMD is de AM3+ socket. Voor Intel zijn twee belangrijke sockets beschikbaar. De LGA 1150 socket is een wat oudere socket met 1150 aansluitpunten en is ook bekend onder de naam Socket H3. Deze wordt gebruikt met Intels Haswell en Braodwall processor. De LGA 1151socket is een moderne Intel socket met 1151 aansluitpunten en is ook bekend onder de naam Socket H4. De socket kent twee versies. De eerste versie is geschikt voor Intels Skylake en Kaby Lake processors. De tweede versie is geschikt voor de Coffee Lake processors. Een moederbord is voorzien van een aantal chips die de communicatie met de randapparatuur en andere componenten op het moederbord regelen. Deze verzameling van chips wordt een chipset genoemd, ondersteunt een specifieke lijn processors en is vast op het moederbord gemonteerd.

Het geheugen

Verder is er ook geheugen nodig om programma’s en resultaten in op te slaan. In een pc zijn verschillende soorten geheugen terug te vinden. Het snelste type is terug te vinden in de processor zelf. Dit wordt gebruikt om tijdelijke resultaten op te slaan die beschikbaar moeten blijven voor vervolgberekeningen. Het geheugen dat in een processor aanwezig is, wordt cachegeheugen genoemd. Hoeveel cachegeheugen er beschikbaar is, verschilt van processor tot processor en is door de fabrikant vastgelegd. Het tweede deel van het geheugen op een moederbord bestaat uit RAM geheugen. RAM is een acroniem van Random Access Memory. RAM geheugen is snel toegankelijk geheugen waar de processor gegevens in kan opslaan en uit kan ophalen. In het RAM geheugen kunnen zowel gegevens als delen van programma’s worden opgeslagen, zodat deze snel toegankelijk zijn wanneer de processor ze nog heeft. Een modern moederbord is voorzien van twee of meer geheugenslots, waar naar behoefte meerdere RAM geheugenmodules in gestoken kunnen worden. Op dit moment worden voornamelijk DDR3 en DDR4 RAM modules gebruikt. DDR is in dit geval de afkorting van Double Data Rate en is een techniek om snel gegevens te kunnen overdragen. Het cijfer geeft de generatie aan.

Monitoraansluiting

Voor het aansluiten van een monitor zijn er op een moederbord één of meerder videoaansluitingen beschikbaar. Afhankelijk van het type kunt u kiezen uit een aantal aansluitingen. De meest wijdverbreide aansluiting is de oudere analoge VGA aansluiting. Deze aansluiting is al een paar decennia in gebruik en wordt langzaam maar zeker verdrongen door de digitale aansluitingen die een betere beeldkwaliteit met een hogere resolutie kunnen weergeven. De opvolger van VGA is de gecombineerde analoge en digitale DVI aansluiting. Deze aansluiting geeft u de ruimte om zowel analoge als digitale monitoren aan te sluiten. Dit kan rechtstreeks of met een DVI verloopkabel of verloopstekker. De opvolger van DVI is de volledig digitale DisplayPort. Deze aansluiting geeft een uitstekend beeld met een hoge resolutie. Steeds meer monitoren en types moederbord worden uitgerust met een HDMI aansluiting. Deze uit de multimedia-industrie afkomstige aansluiting heeft als groot voordeel dat er via één aansluiting een hogeresolutiebeeld en stereo of surroundsound geluid verstuurd kan worden. Hierdoor is het eenvoudig om uw moederbord met één kabel op uw monitor met luidsprekers of op een home entertainment system aan te sluiten.